Bệnh sùi mào gà là gì?
Sùi mào gà là một trong những bệnh lý lây truyền qua đường tình dục thường gặp nhất, tỷ lệ hiện mắc 2 – 4% dân số. Tác nhân gây bệnh là siêu vi HPV (Human papilloma virus), có hơn 100 nhóm HPV khác nhau, trong đó trên 90% bệnh nhân sùi mào gà do HPV type 6, 11.
Bệnh thường gặp ở tuổi hoạt động tình dục, thường gặp nhất từ 20 – 24 tuổi. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gặp ở trẻ em và người già. Khoảng 30 – 50% người ở tuổi hoạt động tình dục bị nhiễm HPV, nhưng chỉ có 1 – 2 % có biểu hiện lâm sàng bệnh sùi mào gà.
Bệnh thường dễ mắc ở một số cơ địa đặc biệt như người có nhiều bạn tiình, người suy giảm miễn dịch, vệ sinh kém, bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác…
Mốt số loại HPV có độc lực cao như HPV típ 16 và 18 có thể gây ung thư ác tính.
Cho đến nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu HPV, đa số các phương pháp chỉ điều trị triệu chứng. Do đó, bệnh hay tái phát, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết sùi mào gà
Người bệnh có thể đã nhiễm virus HPV từ nhiều tháng, nhiều năm mà không biểu hiện triệu chứng gì. Đa số các trường hợp người bệnh không có triệu chứng khó chịu gì, thường không ngứa, không đau nên bệnh nhân thường phát hiện trễ, đặc biệt là phụ nữ nếu không khám phụ khoa thường xuyên. Một số tình huống phát hiện sùi mào gà thường gặp ở phụ nữ là khám phụ khoa định kỳ, khám thai, bạn tình mắc sùi mào gà. Ở nam giới thường dễ phát hiện hơn do sùi mào gà xuất hiện ở dương vật hoặc hậu môn.
Sẩn hoặc mảng sùi giống hình súp lơ, màu sắc giống màu da bình thường hoặc hơi hồng, kích thước từ vài mm đến vài cm, mật độ mềm, đụng vào dễ chảy máu, số lượng thay đổi từ một vài sang thương tới nhiều thương tổn.
Vị trí xuất hiện thương tổn:
- Nam: Thường gặp ở lỗ tiểu, rãnh quy đầu, da quy đầu, thân dương vật, bẹn, bìu, hậu môn.
- Nữ: Có thể gặp ở âm hộ, môi lớn, môi nhỏ, âm đạo, cổ tử cung, hậu môn.
- Ngoài ra có thể thấy sùi mào gà ở hầu họng, hậu môn do bệnh nhân quan hệ tình dục bằng đường miệng hoặc hậu môn. Nếu bệnh nhân bị sùi mào gà sinh dục có quan hệ bằng đường miệng thì tỉ lệ bị sùi mào gà ở hầu họng khoảng 50%.
Nguyên nhân sùi mào gà ở nam và nữ:
Đa số các trường hợp (>90%) lây truyền qua quá trình quan hệ tình dục, một số ít trường hợp (< 10%) lây truyền gián tiếp qua dùng chung vật dụng với người nhiễm HPV như: quần áo, khăn, ngồi chung bồn cầu…
Khi HPV từ người bệnh tiếp xúc với da và niêm mạc của bạn tình, vật chất di truyền của virus HPV sẽ xâm nhập vào bên trong tế bào thượng bì làm cho tế bào tăng sinh hình thành nên các sẩn hoặc mảng sùi, sau đó các tế bào sẽ vỡ ra và HPV sẽ lây lan sang các tế bào lân cận, cứ như vậy làm cho thương tổn lâm sàng ngày càng to hoặc sẽ hình thành thương tổn mới.
Bệnh sùi mào gà không di truyền từ mẹ sang con nhưng có thể lây truyền từ mẹ mắc sùi mào gà cho con trong quá trình sinh. Khi sinh, thai nhi có thể tiếp xúc với các vùng da của mẹ mắc sùi mào gà và lây truyền virus HPV. Tình huống này còn gọi là sùi mào gà bẩm sinh, đôi khi gây bít tắc đường hô hấp và gây tử vong ở trẻ.
Các cách điều trị sùi mào gà:
Cho đến nay chưa có thuốc đặc trị chữa sùi mào gà do virus HPV, điều trị chủ yếu bằng các phương pháp cơ học hoặc hóa học nhầm phá hủy các thương tổn sùi. Nhưng vẫn còn sót lại các tế bào chứa HPV xung quanh, do đó bệnh rất dễ bị tái phát. Lựa chọn phương pháp điều trị tùy vào từng bệnh nhân cụ thể qua thăm khám của bác sĩ.
- Đốt laser CO2, đốt điện
Bệnh nhân sẽ được sử dụng các thiết bị ánh sáng hoặc dao điện kèm gây tê để loại bỏ hoàn toàn tổn thương sùi mào gà
Ưu điểm: Sạch thương tổn nhanh, chỉ làm 1 lần duy nhất
Nhược điểm: có thể đau và loét nếu không điều trị đúng kĩ thuật, có thể tái phát sau điều trị
- Áp tuyết nitơ lỏng
Là phương pháp thường sử dụng vì đơn giản, dễ sử dụng, ít đau, ít tái phát.
Nhược điểm: Bệnh nhân phải đi lại nhiều lần, thời gian điều trị lâu dài, có thể gây loét, sẹo sau thực hiện.
- Phẫu thuật cắt bỏ thương tổn
Khi thương tổn quá to không đốt laser hay đốt điện được.
Nhược điểm: Tỉ lệ tái phát cao
- Podophylline 30%
Thuốc có tác dụng làm ngưng sự phân chia tế bào, hoại tử tế bào nhiễm virus. Sau khi thoa 2 – 3 giờ phải rửa sạch lại bằng xà phòng. Không dùng cho phụ nữ có thai
Ưu điểm: Đơn giản, dễ sử dụng, không đau
Nhược điểm: Thời gian điều trị lâu
- Acid trichloaxetic 50 – 80%
Ưu điểm: Thuốc có thể sử dụng cho phụ nữ có thai, đơn giản, không đau
Nhược điểm: Dùng nhiều lần, thời gian điều trị lâu
Lấy một que nhỏ hoặc tăm bông, cẩn thận chấm một chút dung dịch thuốc do bác sĩ chỉ định một lần/ngày lên những nốt sùi của bệnh sùi mào gà đến khi nốt u nhú trắng ra.
Chấm dung dịch do bắc sĩ kê đơn sau khi khám “xoa một lần/ngày hay 2 – 3 lần/tuần” vào nốt u sùi theo biện pháp trên cho biết đến lúc bệnh mụn cóc sinh dục trở thành màu nâu. Xoa để khô, rửa sạch thuốc sau 1-3 giờ (để lâu quá sẽ dẫn đến loét da).
Phương pháp cần có sự chỉ dẫn của y bác sĩ để hiệu quả được cao và tránh cách biến chứng làm bệnh trở nặng vô phương cứu chữa.
- 5 – Fluorouracil (5 – FU) cream 5%
Sử dụng trong trường hợp các phương pháp trên không hiệu quả, thoa 2 – 3 ngày 1 lần, liên tục từ 2 – 4 tuần. Chống chỉ định cho phụ nữ có thai.
- Imiquimod
Thuốc không có tác dụng phá hủy tổ chức bệnh lý mà có tác dụng điều hòa miễn dịch, không dùng cho phụ nữ có thai.
Ưu điểm: Ít tổn thương da, tỉ lệ tái phát thấp
Nhược điểm: Điều trị kéo dài, chi phí điều trị cao
Cách dung: Thoa thuốc cách ngày 1 lần vào buổi tối, liên tục trong 4 tháng.
Diễn tiến bệnh sùi mào gà
Bệnh không ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiện, bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý, hạnh phúc gia đình, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Nếu được điều trị, tỉ lệ tái phát sau 3 tháng từ 30 – 50% tùy theo phương pháp.
Đối với các bệnh nhân nhiễm virus HPV typ 16 và 18 có nguy cơ chuyển thành ung thư và cần theo dõi định kỳ
Cách phòng tránh sùi mào gà
- Cách tốt nhất là chung thủy một vợ, một chồng. Tránh quan hệ tình dục với những người mà bạn không biết rõ về tình trạng sức khỏe.
- Quan hệ tình dục an toàn : Luôn sử dụng bao cao su đúng cách trong quan hệ tình dục.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đặc biệt là bộ phận sinh dục trước và sau khi quan hệ.
- Không sử dụng chung đồ cá nhân với người khác : Nếu bạn vô tình dùng chung với người mắc bệnh sùi mào gà những vật dụng như bàn chải, khăn rửa mặt…bạn sẽ bị lây sùi mào gà từ người đó. Bởi vậy, mỗi người nên tự trang bị cho mình vật dụng cá nhân riêng và không dùng chung với người khác
- Khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện ra bệnh.
- Khám và kiểm tra sớm nếu có những triệu chứng, biểu hiện nghi ngờ.
Một số thông tin về bệnh sùi mào gà mà không chắc ai cũng nắm được về căn bệnh xã hội nguy hiểm này. Để được chẩn đoán đúng mầm bệnh cũng như thăm khám kịp thời, và hỗ trợ thêm bạn nên liên hệ hotline hoặc chat trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa đầu ngành.
