Hoạt động ngoài trời giúp duy trì một lối sống lành mạnh cho cơ thể chúng ta, tuy vậy việc tiếp xúc với ánh nắng thường xuyên có thể dẫn đến nhiều bệnh lý da như nám, lão hóa da và nguy hiểm hơn cả là ung thư da. Song một tin đáng mừng là hầu hết chúng ta đều có thể tự phòng ngừa ung thư da cho bản thân mình.
Ung thư da là gì?
Ung thư da là sự phát triển bất thường của các tế bào da và thường là kết quả của việc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời và các tia cực tím (UV) có hại. Mặc dù phần da tiếp xúc ánh sáng mặt trời chiếm phần lớn các trường hợp ung thư, các vùng da được che phủ tốt trên cơ thể, chẳng hạn như lòng bàn tay hoặc vùng sinh dục, cũng có thể bị ảnh hưởng. Mọi màu da, mọi chủng tộc đều có thể mắc ung thư da.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất ở Mỹ, với 5,4 triệu ca ung thư da tế bào đáy và tế bào vảy và hơn 76.000 ca ung thư hắc tố được chẩn đoán mỗi năm. Ung thư tế bào sắc tố là dạng ung thư da nguy hiểm nhất, giết chết hơn 10.000 người Mỹ mỗi năm — gần 75% tổng số ca tử vong do ung thư da ở Hoa Kỳ.
Ung thư da có thể không tiến triển trong nhiều năm, hoặc có thể tiến triển nhanh, xâm lấn và gây biến dạng vùng da lân cận.
Ung thư da có những dạng phổ biến nào?
Ung thư da có thể có nhiều dạng, nhưng ba dạng phổ biến nhất là ung thư da tế bào đáy, ung thư da tế bào vảy, ung thư tế bào hắc tố da. Tùy vào loại ung thư da mà có hình dạng, tính chất khác nhau, có diễn tiến và mức độ xâm lấn khác nhau. Song việc chẩn đoán sớm là yếu tố tiên quyết giúp điều trị triệt để tình trạng ung thư da và ngăn ngừa tái phát, xâm lấn.
Ung thư da tế bào đáy, bắt đầu từ các tế bào đáy ở lớp ngoài của da, ung thư biểu mô tế bào đáy có thể xuất hiện dưới dạng sẩn trong suốt như ngọc trai hoặc sáp, cũng như dạng phẳng, có màu đỏ như thịt hoặc tổn thương dạng sẹo nâu. Ung thư da tế bào đáy thường tiến triển chậm, do đó có thể xuất hiện nhiều năm mà không triệu chứng, khiến dễ bỏ sót và điều trị chậm trễ.
Ung thư da tế bào vảy do những tế bào sừng ở lớp ngoài của da, loại ung thư da này hình thành trong các tế bào sừng của da. Ung thư tế bào vảy thường có mức độ tiến triển, xâm lấn nhiều hơn tế bào đáy. Các dấu hiệu thường là một nốt cứng, màu đỏ hoặc một tổn thương phẳng với bề mặt có vảy và cứng.
Ung thư tế bào hắc tố :
- Ung thư tế bào hắc tố chiếm một phần nhỏ trong các bệnh ung thư da, nhưng nó cũng là loại ung thư nguy hiểm nhất. Các triệu chứng của khối u ác tính bao gồm:
- Một đốm nâu lớn với các đốm sẫm màu hơn
- Một nốt ruồi thay đổi về màu sắc, kích thước hoặc cảm giác, hoặc chảy máu
- Một tổn thương nhỏ có viền bất thường và các vị trí xuất hiện màu đỏ, trắng, xanh lam hoặc đen hơi xanh
- Các tổn thương sẫm màu trên lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu ngón tay hoặc ngón chân niêm mạc mũi, miệng, âm đạo hoặc hậu môn của bạn
Tôi có thể làm gì để phòng ngừa ung thư da?
- Tránh ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, đó là giờ cao điểm của ánh nắng mặt trời, ngay cả trong mùa đông và những ngày nhiều mây.
- Thoa kem chống nắng — ít nhất có chỉ số chống nắng (SPF) 30 — trong suốt cả năm. Thoa lại kem chống nắng sau mỗi hai giờ hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đang bơi hoặc đổ mồ hôi.
- Mặc quần áo chống nắng có chỉ số chống tia cực tím (UPF) từ 50+, giúp cản 98% tia nắng mặt trời. Mũ rộng vành và quần áo chống nắng che kín tay và chân rất hữu ích để bảo vệ làn da của bạn khỏi tác hại của tia cực tím. Và cần nhớ rằng kem chống nắng không ngăn được tất cả các tia UV gây ung thư da.
- Tự kiểm tra làn da của bạn. Nếu bạn nhận thấy sự khác biệt, hãy nói chuyện với nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn.
Ai là người dễ mắc ung thư da?
- Tiếp xúc nhiều với tia UV
- Da sáng màu
- Có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư da
- Có nhiều nốt ruồi
- Đã từng bị cháy nắng nhiều lần
- Hệ thống miễn dịch suy yếu
- Sống ở vùng khí hậu nhiều nắng hoặc độ cao
Tổng kết
Bất kỳ sự thay đổi nào về màu da tự nhiên của bạn, chẳng hạn như rám nắng, bỏng hoặc tàn nhang, đều nguy hiểm cho làn da của bạn và làm tăng nguy cơ ung thư da.
Đa phần ung thư da tế bào đáy có thể được loại bỏ nhanh chóng và triệt để trong giai đoạn sớm, vì vậy cần đến thăm khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các thương tổn nghi ngờ ung thư da tế bào đáy.
Hiện phòng khám chuyên khoa da liễu Medcare đang có chương trình thăm khám và tầm soát ung thư da cho cộng đồng, hãy liên hệ ngay để được tư vấn bạn nhé.
