Bạch biến là một bệnh lý tự miễn, xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công vào các tế bào sắc tố, khiến da của bạn mất đi tông màu và chuyển sang màu trắng. Bệnh có thể ảnh hưởng tới bất kì vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường xuất hiện ở bàn tay, bàn chân, khuỷu tay, đầu gối, mặt, và bộ phận sinh dục. Các mảng mất sắc tố ban đầu có thể nhỏ và phát triển lan rộng theo thời gian.
Mặc dù không có phương pháp nào chữa khỏi bệnh bạch biến nhưng một số phương pháp điều trị có thể giúp phục hồi sắc tố cho vùng da bị ảnh hưởng. Các phương pháp điều trị và chiến lược khác có thể giúp ngăn ngừa các vùng mất sắc tố phát triển.
Trong bài viết này, chúng tôi thảo luận về các cách quản lý và phòng ngừa bệnh bạch biến.
Nguyên nhân gây ra bệnh bạch biến
Trong khi các bác sĩ từng coi bệnh bạch biến là một tình trạng thẩm mỹ, thì giờ đây họ công nhận nó là một chứng rối loạn tự miễn dịch. Các tế bào miễn dịch tấn công tế bào hắc tố – tế bào tạo màu cho da, khiến cho da trở nên mất màu.
Các nhà nghiên cứu đã xác định các biến thể di truyền có thể liên quan đến bệnh bạch biến. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ tại sao hệ thống miễn dịch lại tấn công các tế bào hắc tố.
Bệnh bạch biến có thể phòng ngừa không
Một số biến thể di truyền nhất định có thể làm tăng khả năng mắc bệnh bạch biến của một người. Tuy nhiên, các bác sĩ không thể dự đoán liệu một người có phát triển tình trạng này hay không dựa trên cấu trúc di truyền của họ.
Không có cách nào để ngăn ngừa bệnh bạch biến phát triển. Tuy nhiên, một số phương pháp điều trị có thể giúp ngăn ngừa các vùng mất sắc tố hiện có phát triển.
Các phương pháp điều trị bạch biến
Hầu hết các phương pháp điều trị y tế nhằm mục đích khôi phục sắc tố da. Một số trường hợp, các mảng da bị ảnh hưởng có thể rất nhỏ, bệnh nhân không cảm thấy khó chịu và không cần phải điều trị. Tuy nhiên, khi một vùng da rất lớn bị mất sắc tố, một người có thể lựa chọn phương pháp điều trị bao gồm loại bỏ sắc tố hiện có để mang lại màu da đồng đều hơn.
Dưới đây cùng tìm hiểu về một số phương pháp điều trị bệnh bạch biến phổ biến:
Corticosteroid dạng kem:
Bác sĩ da liễu có thể kê toa các loại kem bôi hoặc thuốc mỡ có chứa corticosteroid mạnh.
Những loại thuốc này có thể giúp giảm tình trạng viêm ở da và cho phép phục hồi sắc tố. Tuy nhiên, steroid mạnh không phù hợp để sử dụng trên mọi vùng da.
Khoảng 45% bệnh nhân sẽ nhận thấy một số vùng bạch biến màu trở lại bình thường sau 4–6 tháng sử dụng các loại corticosteroid mạnh này. Tuy nhiên, trong thời gian dài, chúng có thể khiến da trở nên mỏng, khô và teo.
Liệu pháp ánh sáng:
Liệu pháp ánh sáng, có thể giúp phục hồi màu sắc cho những vùng da bị mất sắc tố.
Thường cần hai hoặc ba buổi điều trị mỗi tuần trong vài tuần. Một số bác sĩ kết hợp liệu pháp ánh sáng với kem corticosteroid tại chỗ. Điều này có thể tăng kết quả, trong một số trường hợp.
Hình thức quang trị liệu phổ biến nhất cho bệnh bạch biến là liệu pháp tia cực tím dải hẹp B (NBUVB). Một lựa chọn khác là liệu pháp laser excimer, bác sĩ thường khuyên dùng khi bệnh bạch biến chỉ ảnh hưởng đến một vài vùng da. Khoảng 70% những người mắc bệnh bạch biến thấy cải thiện màu da sau loại điều trị này.
PUVA thì ít phổ biến hơn. Theo AAD, PUVA không hiệu quả lắm trong việc phục hồi sắc tố cho bàn tay hoặc bàn chân, nhưng nó có hiệu quả khoảng 50–75% trong việc phục hồi màu da cho: mặt, thân, cánh tay, đùi.
Phẫu thuật ghép da:
Ghép da có thể thực hiện nếu các phương pháp điều trị thông thường khác không mang lại kết quả mong muốn.
Mục tiêu của phẫu thuật là cấy ghép vùng da khỏe mạnh, bình thường, có sắc tố lên các vùng bị mất sắc tố. AAD báo cáo rằng phương pháp này có hiệu quả ở khoảng 90–95% bệnh nhân. Biến chứng có thể gặp: nhiễm trùng và thay đổi vĩnh viễn kết cấu da
Tẩy sắc tố da
Trong trường hợp bệnh ảnh hưởng lên một vùng diện tích lớn (>80%), và bệnh nhân không tìm được phương pháp điều trị hiệu quả, có thể sử dụng phương pháp tẩy sắc tố da, tức là loại bỏ sắc tố da khỏi làn da bình thường, giúp da đều màu hơn. Thông thường, bệnh nhân cần bôi kem giảm sắc tố lên các vùng sắc tố bình thường một hoặc hai lần một ngày. Có thể mất 1-4 năm để da trở nên đều màu.
Thay đổi lối sống
Một điều quan trọng là bệnh nhân cần vệ da khỏi ánh nắng mặt trời. Da bị mất sắc tố nhạy cảm hơn với tia cực tím và có thể dễ dàng bị cháy nắng. Ngoài ra, các vùng mất sắc tố có nhiều khả năng lan rộng hơn sau khi bị cháy nắng nặng.
AAD khuyên mọi người nên chọn kem chống nắng phổ rộng, cung cấp độ che phủ cao nhất, cũng như loại không thấm nước và có chỉ số chống nắng tối thiểu, hoặc SPF, là 30.
Ngoài ra nên mặc quần áo chống nắng, tìm kiếm bóng râm khi có thể, kem che khuyết điểm hoặc trang điểm
Kết luận
Hiện tại không có cách nào chữa bệnh bạch biến và không có cách nào để phòng ngừa bệnh bạch biến. Mục đích điều trị là khôi phục lại sắc tố và ngăn chặn sự mất sắc tố lan rộng.
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là một trong những cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa sự mất sắc tố và tổn thương.
Một số can thiệp y tế có thể giúp phục hồi màu da, nhưng không phải tất cả các phương pháp điều trị đều hiệu quả như nhau. Bất cứ ai tìm cách điều trị nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu về các lựa chọn tốt nhất cho họ.
