I. Đại cương
Demodex được mô tả đầu tiên ở nang lông người năm 1841 bởi Henle và Berger, được phân ra thành hai loài riêng biệt năm 1963. Demodex spp được xem là một phần của hệ sinh vật ở da, ký sinh tại các nang lông tuyến bã.
D. folliculorum lớn hơn D brevis. Thường ở mặt và tìm thấy từ 10 đến 15 con ở tế bào sừng và các mảnh vỡ của phễu nang lông. D brevis sống đơn độc và thường được tìm thấy trong tuyến bã và ống tuyến. D brevis có thể gặp bất cứ nơi nào trên cơ thể nhưng thường gặp ở thân.
Demodex sống hoại sinh khắp mọi nơi ở chó và động vật có vú khác và gần giống như bệnh lở ghẻ do ve. Trong khi ve Sarcoptic gây bệnh ở những con chó khỏe mạnh, demodex thường gây bệnh ở chó suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch hoặc bệnh tật.
Tương tự như vậy, ở người trưởng thành tìm thấy Demodex ở người suy giảm giảm miễn dịch nhiều hơn người không suy giảm miễn dịch. Vai trò gây bệnh của Demodex ở súc vật được chấp nhận trong các tài liệu thú y nhưng ở người vẫn còn bàn cải. Các tổn thương viêm và ban đỏ khác ở mặt liên quan rất rõ khi có Demodex, nhưng chưa có bằng chứng tuyệt đối. Điều trị đáp ứng nhanh là bằng chứng tốt nhất do Demodex gây bệnh.
II. Bệnh da liên quan đến Demodex
Demodex gây ra viêm da mãn tính giống như viêm nang lông do vi khuẩn , trứng cá đỏ, viêm da quanh miệng và viêm tai giữa. Rụng tóc do Demodex ở người tương tự như động vật bị ve đã được báo cáo và đáp ứng điều trị Demodex. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trứng cá đỏ sẩn mụn mủ tương quan với số lượng nhiễm Demodex.
Viêm nang lông dạng vảy phấn biểu hiện các sẩn nang lông dày sừng do Demodex và tế bào sừng . Dưới sẩn nang lông có thể có một số lượng lớn Demodex, những tổn thương ngứa và có hoặc không có viêm. Demodex có thể biểu hiện lâm sàng. D brevis biểu hiện sẩn mụn mủ đỏ đối xứng hai bên má. D folliculorum phổ biến hơn biểu hiện ban đỏ có vảy ở trán và mũi.
Nhiều phương pháp khác nhau điều trị Demodex, gồm các sản phẩm bôi tại chỗ như lưu huỳnh, permethrin và Ivermectin. Mỗi phương pháp điều trị đều có hiệu hiệu quả nhưng hiệu quả nhất là điều trị bằng lưu huỳnh cho ban đỏ ở mặt. Nhiễm Demodex ở mặt cũng được điều trị bằng bôi dầu long não loãng và uống metronidazole. Một bệnh nhân bị áp xe ở mặt kháng với Ivermectin, lindane, permethrin và benzyl benzoate cuối cùng uống metronidazole đáp ứng.
III. Viêm bờ mi và tai giữa
Viêm bờ mi mạn tính liên quan với nhiễm Demodex, mức độ nặng tương quan mật độ nhiễm Demodex.
Khi có các triệu chứng trứng cá đỏ, có biểu hiện viêm bờ mi khi nhiễm các loài Demodexi. D folliculorum thường viêm bờ mi trước gây rụng lông mi còn D brevis thường viêm bờ mi sau làm suy chức năng tuyến sụn mi và viêm giác kết mạc. Uống Ivermectin có thể chữa khỏi trong trường hợp viêm bờ mi kháng thuốc. Ngứa tai mãn tính và viêm tai ngoài cũng có liên quan tới Demodex.
IV. Demodex nhiễm trùng cơ hội ở những người suy giảm miễn dịch
Có những bằng chứng cho thấy Demodex gây bệnh ở những người suy giảm miễn dịch. Những người có miễn dịch bình thường, những tổn thương da vùng mi mắt và mặt có thể tìm thấy Demodex. Viêm bờ mi bôi lưu huỳnh tại chỗ và uống Ivermectin mà đáp ứng thì nghĩ là do Demodex gây bệnh. Giống như các bệnh cơ hội khác, nó ít gây bệnh cho người khỏe mạnh mà thường gây bệnh ở những người có miễn dịch suy giảm.
Bệnh nhân suy giảm miễn dịch có biểu hiện ban đỏ do Demodex hơn những bệnh nhân hệ miễn dịch bình thường. Bệnh nhân HIV dương tính có thể biểu hiện lâm sàng viêm da do Demodex, với các triệu chứng ban đỏ ngứa ở mặt, số lượng CD4+ dưới 200 / mm3. Điều trị bằng Ivermectin các ban đỏ đáp ứng thì có khả năng do Demodex gây bệnh.
Bệnh nhân đái đường mật độ Demodex cao hơn. Trong một nghiên cứu 42 bệnh nhân bệnh võng mạc do đái tháo đường được ghi chép D folliculorum nhiễm ở bờ mi có tỷ lệ khá cao so với nhóm chứng cùng tuổi (54,8% so với 38,1%, p = 0,048).
Những bệnh nhân điều trị thuốc ức chế miễn dịch cũng biểu hiện các triệu chứng của viêm da do Demodex. Những bệnh nhân bị ức chế thụ thể yếu tố tăng tưởng thượng bì thì Demodex nhiễm ở các ban đỏ ở da khá nhiều so với người khỏe mạnh (4.7 / so với 0.7 / cm2), cho thấy rằng sử dụng các loại thuốc này có thể làm giảm cơ chế phòng vệ cần thiết. Những bệnh nhân viêm da quanh miệng mật độ D folliculorum liên quan với sử dụng steroid. Các chất ức chế calcineurin tại chỗ như tacrolimus cũng có thể làm tăng mật độ Demodex.Điều này cho thấy có mối liên quan các thuốc điều trị trứng cá đỏ cũng được sử dụng để điều trị viêm quanh miệng.
V. Kết luận
Demodex là một phần của hệ sinh vật ở da chúng nhiễm từ lúc nhỏ, số lượng của chúng tăng lên theo tuổi và nhiễm Demodex cùng với một số bệnh ngoài da. Viêm nang lông thường tìm thấy Demodex sinh sống, có những kháng nguyên của vi khuẩn tìm thấy từ Demodex có thể kích thích tăng sinh tế bào lympho. Bệnh nhân trứng cá đỏ kích thích tế bào lympho nhiều hơn nhóm chứng bình thường, có thể có một di truyền trội với tính chất gây bệnh của Demodex. Những bệnh nhân suy giảm miễn dịch nhiễm Demodex cao.
Liên hệ tư vấn và đặt lịch hẹn khám chữa bệnh:
Medcare Skin Centre
Đơn vị Điều trị các Bệnh lý về da và Thẩm mỹ da
95/36 Bắc Hải, phường 15, quận 10, TP.HCM
Điện thoại: (028) 39 700 555 – 0845 115 115
Email: info@medcare.com.vn
