Ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất và thường phát triển ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là người lao động ngoài trời, vận động viên, người tắm nắng và có tương quan nghịch với lượng sắc tố melanin da; người da trắng thường dễ nhạy cảm nhất. Các bệnh ung thư da cũng có thể phát triển trong nhiều năm sau khi chụp X-quang hoặc tiếp xúc với chất gây ung thư (ví dụ như ăn uống asen).
Hơn 5,4 triệu trường hợp ung thư da được chẩn đoán trong hơn 3,3 triệu người ở Mỹ hàng năm.
Các dạng ung thư da phổ biến nhất là
- Ung thư biểu mô tế bào đáy (khoảng 80%)
- Ung thư biểu mô tế bào vảy (khoảng 16%)
- Ung thư tế bào sắc tố (khoảng 4%)
Các dạng ung thư da ít phổ biến hơn
- Bệnh Paget của núm vú hoặc bệnh Paget ngoài vú (thường là gần hậu môn)
- Kaposi sarcoma
- Ung thư biểu mô tế bào Merkel
- Bệnh fibroxanthoma không điển hình
- Khối u phần phụ
- U lympho tế bào T ở da (u sùi dạng nấm)
Bệnh Bowen là một tế bào ung thư biểu mô tế bào vảy. Keratoacanthoma có thể là một dạng khác biệt của ung thư biểu mô tế bào vảy.
Ban đầu, ung thư da thường không triệu chứng. Dạng thương tổn hay gặp nhất là một thương tổn màu đỏ hoặc màu sắc không đều không biến mất. Bất kỳ tổn thương nào có vẻ như to ra sẽ được sinh thiết – liệu có mềm, viêm nhẹ, có vảy tiết, hoặc xuất huyết đôi khi có hay không. Nếu được điều trị sớm, hầu hết các bệnh ung thư da đều có thể chữa được.
Nốt ruồi bất thường có thể là dấu hiệu ung thư da
Bạn cần thận trọng và đến gặp bác sĩ khi: Trên da có nốt ruồi phát triển thành đốm nâu thẫm đi cùng các vết lốm đốm có màu đậm hơn. Nốt ruồi vốn có bỗng dưng thay đổi màu sắc hoặc kích thước. Khi chạm vào thấy cảm giác khác thường hoặc bị chảy máu ở nốt ruồi
Nốt ruồi đột nhiên thay đổi có khi là dấu hiệu của một khối u hắc tố ác tính. Vì vậy, bạn hãy thường xuyên kiểm tra xem nốt ruồi có các dấu hiệu bị ung thư da nào sau đây hay không:
- A (Asymmetric): Có tính bất đối xứng, méo mó
- B (Border irregularity): Bờ không đều hoặc lan tràn
- C (Color variegation): Màu sắc không đồng nhất
- D (Diameter): Đường kính lớn hơn 0,5 cm
- E (Enlargement hoặc Evolution): Lan rộng hay tiến triển.
Phòng ngừa
Bởi vì nhiều bệnh ung thư da dường như liên quan đến tiếp xúc với tia tử ngoại (UV), có một số biện pháp được khuyến cáo để hạn chế phơi nhiễm.
- Tránh nắng: Tìm kiếm bóng râm, giảm thiểu các hoạt động ngoài trời từ 10 AM và 4 PM (khi tia mặt trời mạnh nhất) và tránh tắm nắng và sử dụng giường tắm nắng
- Sử dụng quần áo bảo hộ: Áo sơ mi dài tay, quần dài và mũ rộng
- Sử dụng kem chống nắng: Ít nhất yếu tố bảo vệ nắng (SPF) là 30 với bảo vệ UVA/UVB phổ rộng, được sử dụng theo chỉ dẫn (tức là dùng lại sau 2 giờ và sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi); không nên được sử dụng để kéo dài tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
Bằng chứng hiện tại không đủ để xác định liệu những biện pháp này có làm giảm tỷ lệ tử vong của ung thư sắc tố; trong ung thư da không sắc tố (ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy), chống nắng làm giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư mới.
