Nhận biết dấu hiệu nhiễm HIV là rất quan trọng, bởi vì các triệu chứng của HIV có thể giống với các bệnh do virus khác. Triệu chứng HIV ở những bệnh nhân khác nhau sẽ không giống nhau . Các triệu chứng sẽ phụ thuộc vào thời gian bị HIV của bệnh nhân và một số yếu tố khác.
Nhiễm HIV xảy ra theo ba giai đoạn. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ diễn tiến theo thời gian và cuối cùng sẽ tiêu diệt hệ thống miễn dịch của bạn. Các triệu chứng của HIV sẽ phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh.
Dấu hiệu đầu tiên của HIV
Cách duy nhất để biết chắc chắn có bị HIV hay không chính là xét nghiệm máu. Mặc dù virus có thể gây ra các triệu chứng, các triệu chứng ban đầu giống với bệnh cúm hoặc nhiều bệnh nhiễm trùng khác mà bệnh nhân có thể mắc phải, nhưng đây không phải là những triệu chứng đặc trưng đáng tin cậy để chắc chắn có bị nhiễm hay không.
Trên thực tế, một số bệnh nhân sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào. Vì vậy, ngay cả khi bệnh nhân không có bất kỳ dấu hiệu điển hình nào của bệnh nhiễm trùng, bệnh nhân vẫn nên đi xét nghiệm nếu nghĩ mình có nguy cơ.
Thời gian xuất hiện các triệu chứng của HIV
- Một số bệnh nhân nhận thấy các triệu chứng giống cúm sau 1-4 tuần kể từ khi họ bị nhiễm lần đầu. Những triệu chứng này thường chỉ kéo dài một hoặc hai tuần. Giai đoạn đầu tiên này được gọi là nhiễm HIV cấp tính hoặc nguyên phát.
- Sau đó, bệnh nhân có thể không có thêm bất kỳ triệu chứng nào trong 10 năm hoặc lâu hơn. Giai đoạn này được gọi là nhiễm HIV không triệu chứng. Mặc dù cảm thấy khỏe, nhưng virus vẫn hoạt động trong cơ thể bệnh nhân. Và bệnh nhân hoàn toàn có thể lây nhiễm cho người khác trong giai đoạn này.
- Khi HIV đã gây hại nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch, bệnh nhân có nguy cơ mắc các bệnh mà cơ thể khỏe mạnh có thể chống lại. Ở giai đoạn này, nhiễm HIV có triệu chứng, bệnh nhân bắt đầu nhận thấy các vấn đề do các bệnh nhiễm trùng “cơ hội” này gây ra. Điều này có nghĩa là trong giai đoạn này có thể có các triệu chứng, nhưng các triệu chứng này là do các bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh khác mà bệnh nhân dễ mắc phải hơn khi hệ thống miễn dịch bị tổn hại do HIV.
Giai đoạn đầu: Các triệu chứng HIV sớm
Bệnh nhân có thể không biết ngay khi mình bị nhiễm HIV. Nhưng bệnh nhân có thể có các triệu chứng trong vòng vài tuần sau khi nhiễm virus. Đây là lúc hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn chống lại. Nó được gọi là hội chứng nhiễm virus cấp tính hoặc nhiễm HIV nguyên phát.
Những triệu chứng này có thể xuất hiện sớm hơn khi cơ thể cố gắng chống lại virus. Những triệu chứng sớm hoặc cấp tính này có thể biến mất sau một tuần hoặc một tháng.
1. Các triệu chứng giống cúm
Các triệu chứng tương tự như các triệu chứng của các bệnh do virus khác, đặc biệt giống với bệnh cúm. Chúng thường kéo dài một hoặc hai tuần rồi biến mất. Các dấu hiệu ban đầu của HIV bao gồm:
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Đau nhức cơ hoặc khớp
- Đau họng
- Hạch bạch huyết sưng
- Phát ban đỏ không ngứa, thường ở thân mình
- Sốt
- Loét (vết loét) ở miệng, thực quản, hậu môn hoặc bộ phận sinh dục
- Giảm cân
2. Mệt mỏi do HIV
Khi nhiễm HIV, việc cảm thấy cực kỳ mệt mỏi hoặc kiệt sức có thể là điều rất bình thường. Trong giai đoạn cấp tính, bản thân loại virus này có thể khiến bệnh nhân mệt mỏi. Sau đó, bệnh nhân có thể bị mệt mỏi vì nhiều lý do khác nhau, bao gồm:
- Trầm cảm, lo lắng và căng thẳng
- Không ngủ đủ
- Không uống thuốc hoặc bỏ liều
- Dùng các loại thuốc khác
- Bị thiếu máu
- Mắc các bệnh nhiễm trùng khác khi hệ thống miễn dịch suy yếu do HIV
- Thay đổi nội tiết tố
- Đau
3. Phát ban do HIV
Bệnh nhân có thể bị phát ban khi bị nhiễm HIV. Phát ban có thể do chính HIV gây ra ngay từ giai đoạn đầu của bệnh. Nhưng những nguyên nhân khác cũng có thể khiến bạn bị phát ban. Bao gồm:
- Các loại vi-rút hoặc nhiễm trùng khác
- Thuốc bạn đang dùng để điều trị HIV
- Thuốc đang dùng với lý do khác
Khi bị nhiễm HIV, hệ thống miễn dịch của bệnh nhân sẽ suy yếu. Do đó, bệnh nhân cũng có nhiều khả năng mắc các bệnh khác, có thể đi kèm với các triệu chứng phổ biến bao gồm phát ban. Nếu phát ban do thuốc gây ra, bạn có thể cần đến gặp bác sĩ để tìm hiểu xem bạn có nên thử một loại thuốc khác hay không.
Trong hầu hết các trường hợp, phát ban không nghiêm trọng. Nhưng trong một số trường hợp, phát ban do thuốc điều trị HIV có thể nghiêm trọng hoặc thậm chí đe dọa tính mạng. Một số loại thuốc điều trị HIV có thể gây ra phản ứng quá mẫn được gọi là hội chứng Stevens-Johnson.
4. Các triệu chứng ở miệng và nhiễm HIV
Khi bị nhiễm HIV, virus có thể ảnh hưởng đến miệng trước. Hầu hết những người bị nhiễm HIV sẽ có một số dấu hiệu ở miệng. Một số dấu hiệu và triệu chứng của HIV ở miệng bao gồm:
- Khô miệng
- Tưa miệng
- Bệnh nướu răng
- Lở loét miệng hoặc loét miệng
- Mụn cóc
- Các tổn thương màu trắng ở hai bên lưỡi
- Bệnh herpes hoặc mụn rộp
Giai đoạn thứ hai: Các triệu chứng HIV không phát hiện được
Sau khi hệ thống miễn dịch của bệnh nhân không chống lại được HIV, các triệu chứng giống cúm sẽ biến mất. Nhưng có rất nhiều thứ đang diễn ra bên trong cơ thể bệnh nhân bởi virus. Các bác sĩ gọi đây là giai đoạn không triệu chứng hoặc nhiễm HIV mãn tính.
1. Giai đoạn không triệu chứng của HIV
Hầu hết mọi người không có triệu chứng mà họ có thể nhìn thấy hoặc cảm thấy ở giai đoạn này. Bệnh nhân có thể không nhận ra mình bị nhiễm và có thể lây HIV cho người khác. Nếu bệnh nhân đang dùng thuốc điều trị virus, bệnh nhân có thể ở trong giai đoạn này trong nhiều thập kỷ.
Bệnh nhân có thể lây virus cho người khác, nhưng điều này cực kỳ hiếm khi xảy ra nếu bệnh nhân dùng thuốc.
2. HIV và hệ thống miễn dịch
Trong cơ thể, các tế bào được gọi là tế bào T CD4 phối hợp phản ứng của hệ thống miễn dịch. Trong giai đoạn này, HIV không được điều trị sẽ tiêu diệt các tế bào CD4 và phá hủy hệ thống miễn dịch của bệnh nhân. Bác sĩ có thể kiểm tra số lượng các tế bào này bằng xét nghiệm máu.
Nếu không được điều trị, số lượng tế bào CD4 sẽ giảm và bệnh nhân sẽ có nhiều khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng khác.
Giai đoạn thứ ba: Triệu chứng AIDS
AIDS là viết tắt của hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải. Đây là giai đoạn tiến triển nhất của nhiễm HIV. Thông thường, giai đoạn này xảy ra khi số lượng tế bào T CD4 của bạn giảm xuống dưới 200 và hệ thống miễn dịch của bệnh nhân bị tổn thương nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng cơ hội, một căn bệnh xảy ra thường xuyên hơn và nặng hơn ở những người có hệ thống miễn dịch suy yếu. Một số trong số này, chẳng hạn như U Kaposi (một dạng ung thư da) và viêm phổi do Pneumonia cũng được coi là “bệnh xác định AIDS”.
Nếu không biết mình bị nhiễm HIV sớm hơn, bệnh nhân có thể nhận ra sau khi có một số triệu chứng sau:
- Luôn mệt mỏi
- Hạch bạch huyết sưng ở cổ hoặc háng
- Sốt kéo dài hơn 10 ngày
- Đổ mồ hôi đêm
- Giảm cân mà không rõ lý do
- Các đốm tím trên da không biến mất
- Khó thở
- Tiêu chảy nghiêm trọng, kéo dài
- Nhiễm trùng nấm men ở miệng, cổ họng hoặc âm đạo
- Bầm tím hoặc chảy máu mà bạn không thể giải thích
- Các triệu chứng thần kinh như mất trí nhớ, lú lẫn, mất thăng bằng, thay đổi hành vi, co giật và thay đổi thị lực
Những người mắc AIDS không dùng thuốc sẽ sống được khoảng 3 năm hoặc ít hơn nếu họ bị nhiễm trùng lần nữa. Nhưng HIV vẫn có thể được điều trị ở giai đoạn này. Bạn có thể sống lâu nếu bệnh nhân bắt đầu dùng thuốc điều trị HIV, duy trì dùng thuốc, làm theo lời khuyên của bác sĩ và duy trì thói quen lành mạnh.
Không có cách nào để chữa khỏi HIV. Nhưng hiện nay, hầu hết những bệnh nhân biết mình bị HIV và được điều trị sẽ không bao giờ bị AIDS. Đó là vì thuốc có thể ngăn chặn virus gây hại cho hệ thống miễn dịch của bệnh nhân. Đây là lý do tại sao việc xét nghiệm lại quan trọng đến vậy.
Nếu bạn nghĩ mình có nguy cơ mắc HIV cho dù bạn có bất kỳ triệu chứng nào hay không, vẫn nên đi xét nghiệm để kiểm tra càng sớm càng tốt.
