Việc chẩn đoán mắc bệnh giang mai, ngoài các biểu hiện triệu chứng cần phối hợp với xét nghiệm chẩn đoán bệnh. Bệnh phẩm xét nghiệm thường là dịch tiết âm đạo, dương vật, những vùng da và niêm mạc bị tổn thương, máu.
Ngoài ra, nếu nghi ngờ có biểu hiện của giang mai thần kinh, bác sĩ cũng sẽ cần đến bệnh phẩm dịch não tủy để đưa ra chẩn đoán.
Các xét nghiệm chẩn đoán bệnh Giang Mai
1. Nhuộm soi vi khuẩn
Là phương pháp cổ điển giúp quan sát trực tiếp vi khuẩn trên kính hiển vi nền đen, với hình ảnh đặc trưng là vi khuẩn giang mai hình dạng xoắn cuộn nổi bật trên nền đen. Hiện nay, phương pháp này ít được sử dụng.
2. Xét nghiệm huyết thanh – miễn dịch
Dựa trên phản ứng kháng nguyên – kháng thể, xét nghiệm này bao gồm 2 nhóm:
a. Non-treponemal test:
Nhóm xét nghiệm này dựa trên phản ứng với phân tử cardiolipin, là sản phẩm miễn dịch của cơ thể người bệnh sau khi nhiễm vi khuẩn giang mai. Một số xét nghiệm thuộc nhóm này bao gồm RPR, VDRL.
Mặc dù vậy, nhóm xét nghiệm này thường có độ đặc hiệu không cao, dễ bị dương tính giả do các bệnh lý khác (ví dụ: nhiễm HIV, bệnh tự miễn, mang thai, tuổi già). Một số trường hợp mắc bệnh giang mai muộn kéo dài có sự chuyển đổi huyết thanh thành âm tính dù không được điều trị. Những trường hợp này cần được tầm soát lại bằng các xét nghiệm treponemal test.
Trên thực tế, xét nghiệm này thường dùng để đánh giá và theo dõi điều trị, phát hiện trường hợp tái nhiễm.
b. Treponemal test:
Nhóm xét nghiệm này dựa trên phản ứng với kháng nguyên tái tổ hợp của chính vi khuẩn giang mai, do đó có tính đặc hiệu cao hơn so với nhóm xét nghiệm non – treponemal test. Một số xét nghiệm thuộc nhóm này như FTA – ABS, TPPA, EIA,…
Tuy nhiên, các xét nghiệm này có nhược điểm là có kết quả dương tính ngay cả những bệnh nhân đã khỏi bệnh, vì thế không thể dùng để đánh giá và theo dõi điều trị. Do đó, nhóm xét nghiệm treponemal test thường được áp dụng vào việc chẩn đoán bệnh (khi chưa điều trị) và lượng giá kết quả của xét nghiệm non – treponemal test.
c. Thực tế:
Theo khuyến cáo của CDC Hoa Kỳ và WHO, việc tầm soát bệnh giang mai được thực hiện bằng việc phối hợp 2 nhóm xét nghiệm trên. Việc điều trị sau đó sẽ phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm, biểu hiện triệu chứng và các yếu tố nguy cơ mắc bệnh.
3.Xét nghiệm phân tử:
Xét nghiệm sinh học phân tử được thực hiện bằng cách phát hiện vật chất di truyền của vi khuẩn giang mai có trong bệnh phẩm và được tiến hành bằng phương pháp PCR. Xét nghiệm này thường có chi phí cao và đòi hỏi trang thiết bị hiện đại, do đó ít được ứng dụng trên thực tế.
Nguồn tham khảo:
- 1. Guidelines for the management of symptomatic sexually transmitted infections. Geneva: World Health Organization; 2021 Jun.
- 2. Workowski KA, Bachmann LH, Chan PA, Johnston CM, Muzny CA, Park I, Reno H, Zenilman JM, Bolan GA. Sexually Transmitted Infections Treatment Guidelines, 2021. MMWR Recomm Rep. 2021 Jul 23;70(4):1-187.
- 3. The Diagnosis, Management and Prevention of Syphilis 2019, NYC Health.
