Bạch biến là một bệnh lý khá phổ biến, đặc trưng bởi các tổn thương mất sắc tố da làm cho một số vùng da bị giảm sắc tố so với da bình thường, gọi dễ hiểu là “bị trắng ra”. Các vùng da bạch biến có thể biểu hiện với nhiều kích thước khác nhau và rải rác ở nhiều vùng cơ thể.
Mặc dù bệnh bạch biến chủ yếu ảnh hưởng đến da, nhưng nó cũng có thể ảnh hưởng đến các bộ phận cơ thể khác chứa tế bào hắc tố , chẳng hạn như tai trong hoặc mắt.
Khi bạch biến ảnh hưởng đến mắt, nó có thể gây ra những thay đổi về thị lực, màu mắt và sức khỏe mắt. Các bác sĩ chuyên khoa khuyên những người mắc bệnh bạch biến nên khám mắt định kỳ để giúp theo dõi sớm vấn đề về mắt.
Bệnh bạch biến ảnh hưởng đến mắt như thế nào?
Tế bào hắc tố chịu trách nhiệm tạo màu da, tóc và mắt, nhưng chúng cũng có các chức năng khác nhau trên khắp cơ thể.
Các tế bào hắc tố trong mắt có thể giúp bảo vệ mắt khỏi bị hư hại, độc tố và viêm nhiễm. Khi các tế bào hắc tố bị hệ thống miễn dịch phá hủy do tình trạng bệnh như bạch biến, một số thay đổi ở mắt có thể xảy ra:
- Màu mắt có thể bị ảnh hưởng nếu các tế bào hắc tố trong mống mắt (phần có màu của mắt) bị ảnh hưởng.
- Thay đổi thị lực nếu các tế bào hắc tố trong biểu mô sắc tố võng mạc (một lớp của võng mạc , phần bên trong của mắt phản ứng với ánh sáng) bị ảnh hưởng.
- Viêm màng bồ đào , một tình trạng gây viêm mắt, đau và đỏ mắt , có thể xuất hiện nếu các tế bào hắc tố trong mô màng bồ đào (vùng giữa của mắt) bị ảnh hưởng.
Các nghiên cứu cho thấy khi bạn mắc bạch biến vùng mặt, mắt có nhiều khả năng bị ảnh hưởng hơn.
Các yếu tố dịch tễ như tuổi tác và giới tính dường như không phải là yếu tố nguy cơ đáng kể đối với bệnh bạch biến ảnh hưởng đến mắt.
Các biến chứng bạch biến khác
Bệnh bạch biến không chỉ ảnh hưởng đến da . Một số người gặp các biến chứng về sức khỏe hay cảm xúc hoặc tâm lý khác, như:
- Có ít nhất một bệnh tự miễn dịch khác
- Thay đổi thính giác (nếu bạch biến ảnh hưởng đến các tế bào hắc tố nằm ở tai trong)
- Tinh thần sa sút do sự kỳ thị xã hội liên quan đến các mảng da bạch biến.
Màu mắt
Màu mắt được xác định bởi các hạt sắc tố melanin tạo ra bởi các tế bào hắc tố trong mống mắt, nhiều melanin hơn có nghĩa là mắt có màu sẫm hơn, trong khi ít melanin hơn mắt có màu sáng hơn.
Mặc dù màu mắt có thể thay đổi dần ở tuổi trưởng thành, nhưng màu mắt sáng đột ngột có thể là do bệnh bạch biến, giống như đốm sáng loang lổ của một hoặc cả hai mắt thành màu xám hoặc xanh lam.
Thị lực
Mặc dù ít xảy ra nhưng bệnh bạch biến ít ảnh hưởng đến võng mạc, có thể có những thay đổi nhỏ về thị lực, mặc dù có thể không mất thị lực hoàn toàn.
Cần nhiều nghiên cứu hơn về những thay đổi về thị lực có thể tiến triển trong bệnh bạch biến, nhưng các bác sĩ chuyên khoa vẫn khuyên việc khám mắt định kỳ như một phần trong kế hoạch chăm sóc bệnh nhân bạch biến.
Bạn nên kiểm tra thị lực, nếu có thể, trước khi bắt đầu điều trị bệnh bạch biến bằng liệu pháp quang trị liệu hoặc steroid tại chỗ quanh mắt. Một số nghiên cứu cho thấy những phương pháp điều trị này có thể có tác dụng phụ tiềm ẩn liên quan đến mắt.
Viêm màng bồ đào
Nếu bệnh bạch biến gây tổn thương màng bồ đào, nó có thể dẫn đến viêm màng bồ đào:
- Viêm mắt, đau hoặc đỏ
- Nhạy cảm ánh sáng
- Mờ mắt
- Phao nổi (những điểm dường như trôi trước tầm nhìn của bạn)
Các nghiên cứu cho thấy viêm màng bồ đào dường như là một trong những biến chứng mắt thường được báo cáo với bệnh bạch biến. Bệnh thường được điều trị hiệu quả bằng steroid để giảm viêm, nhưng nếu không được điều trị, viêm màng bồ đào có thể dẫn đến các vấn đề khác về mắt, như giảm thị lực, sẹo, tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể.
Dấu hiệu bệnh bạch biến
Dấu hiệu chính của bệnh bạch biến là mất màu da thành từng mảng, có thể phát triển khác nhau đối với từng người:
- Bắt đầu xuất hiện đầu tiên trên bàn tay, mặt, cánh tay, bàn chân hoặc bộ phận sinh dục
- Hình thành trên các vùng khác của cơ thể, bao gồm tóc và bên trong mũi, miệng, tai hoặc mắt
- Ảnh hưởng đến cả hai bên cơ thể, giống như hình ảnh phản chiếu hoặc chỉ một phần cơ thể
- Tiếp tục phát triển theo thời gian hoặc giữ nguyên kích thước.
Bệnh bạch biến phổ biến như thế nào?
Người ta ước tính khoảng 1% dân số mắc bệnh bạch biến. Dữ liệu cho thấy con số này có thể còn cao hơn do các trường hợp không được chẩn đoán. Mặc dù bệnh bạch biến có thể rõ ràng hơn ở những người da sẫm màu hơn, nhưng bệnh bạch biến ảnh hưởng đến mọi người thuộc mọi sắc tộc và mọi loại da .
Nguyên nhân bệnh bạch biến
Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh bạch biến vẫn chưa được biết, nhưng sự kết hợp của các yếu tố bao gồm di truyền, tự miễn, căng thẳng, tổn thương da và tiếp xúc với hóa chất có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh bạch biến.
- Di truyền : Trong một số trường hợp, bệnh bạch biến có tính chất di truyền trong gia đình. Các chuyên gia đã tìm thấy mối liên hệ giữa một số bất thường di truyền và khả năng mắc bệnh bạch biến cao hơn. Người ta ước tính khoảng 30% những người mắc bệnh bạch biến có tiền sử gia đình mắc bệnh này.
- Tự miễn: Những người mắc bệnh tự miễn, như bệnh vẩy nến, lupus ban đỏ, Hashimoto, viêm khớp dạng thấp, bệnh tiểu đường type 1 hoặc suy giáp, có nhiều khả năng phát triển bệnh bạch biến. Các nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng hệ thống miễn dịch của bệnh nhân bạch biến phát triển các kháng thể phá hủy các tế bào sắc tố da.
- Tác nhân môi trường : Nghiên cứu cho thấy một số yếu tố hoặc hoàn cảnh bên ngoài nhất định có thể kích hoạt sự phát triển của bệnh bạch biến ở những người có yếu tố di truyền đối với bệnh da này, các yếu tố có thể gặp như bỏng nắng, căng thẳng, chấn thương da và tiếp xúc với chất độc hoặc hóa chất mạnh. Những tác nhân này cũng có thể khiến tình trạng bệnh bạch biến hiện tại trở nên trầm trọng hơn.
Các triệu chứng khác của bệnh bạch biến
Một số người mắc bệnh bạch biến sẽ chỉ nhận thấy sự mất sắc tố da, trong khi những người khác biểu hiện một hoặc nhiều dấu hiệu khác của bệnh, như:
- Tóc bạc: các tế bào hắc tố trong nang tóc cũng có thể bị tổn thương do bệnh bạch biến, khiến tóc bạc hoặc bạc sớm trên da đầu, lông mày, lông mi hoặc râu.
- Bỏng nắng: các mảng da sáng màu nhạy cảm hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, có thể gây ra các vết cháy nắng đau đớn, sưng tấy hoặc phồng rộp ở những vùng đó.
- Cảm giác trên da : một số người cho biết cảm thấy kích ứng, ngứa ngáy hoặc khó chịu ở những vùng da bị ảnh hưởng.
Điều trị
Điều trị bệnh bạch biến là cá thể hóa điều trị. Không có phương pháp điều trị cho tình trạng da này và không cần điều trị trừ khi nó liên quan đến một tình trạng sức khỏe khác, như thay đổi thị lực hoặc bệnh tự miễn.
Đối với bệnh nhân lựa chọn điều trị, mục tiêu thường là giảm sự xuất hiện của các mảng, đặc biệt nếu chúng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh:
- Thuốc theo toa: thuốc bôi và uống theo toa, chẳng hạn như corticosteroid và opzelura (ruxolitinib) , có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển và phục hồi sắc tố của các mảng da bị đổi màu.
- Quang trị liệu (liệu pháp ánh sáng): các quy trình chiếu tia laser hoặc đèn được thực hiện tại phòng khám, cẩn thận cho da tiếp xúc với một lượng nhỏ tia cực tím A hoặc B (UVA hoặc UVB), LASER EXCIMER để giúp phục hồi màu da bị mất.
- Ghép da tái tạo sắc tố: các phương pháp ghép da hiện tại như EPIVINCELL, EPIGRAFT có thể lấy vùng da không bị ảnh hưởng từ một vùng trên cơ thể và thay thế vùng da bị ảnh hưởng bởi bệnh bạch biến.
- Giảm sắc tố hay tẩy trắng da: một loại thuốc được gọi là monobenzonecó thể giúp loại bỏ sắc tố còn sót lại trên vùng da xung quanh các mảng, khiến chúng ít bị chú ý hơn.
- Vi sắc tố: kỹ thuật xăm này thường được thực hiện trên các vùng da nhỏ để giúp hòa lẫn các mảng bạch biến phù hợp với phần còn lại của da.
- Các sản phẩm ngụy trang cho da: là giải pháp tạm thời, kem che khuyết điểm trang điểm có thể giúp tạo lại màu sắc cho các mảng sáng.
- Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống: cần thêm các bằng chứng, nhưng một số nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn uống, chất bổ sung và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời có thể giúp ngăn ngừa tình trạng mất màu trở nên tồi tệ hơn.
Kết luận
Bệnh bạch biến phát triển khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các tế bào hắc tố, các tế bào tạo màu cho da, tóc và mắt của chúng ta. Mặc dù triệu chứng chính của bệnh bạch biến là mất màu da loang lổ, nhưng tình trạng này cũng có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể. Khi bệnh bạch biến ảnh hưởng đến mắt, một số người có thể có những thay đổi nhỏ về màu mắt, thị lực và sức khỏe mắt.
