Bệnh bạch biến là gì?
Bệnh bạch biến là một bệnh lý rối loạn sắc tố da khá phổ biến, đặc trưng bởi các dát màu trắng, giới hạn rõ trên da. Khi sinh thiết vùng da bạch biến, người ta quan sát thấy sự mất các tế bào hắc tố ở lớp thượng bì của da.
Tình trạng mất sắc tố này có thể xảy ra khu trú ở một vùng da, hoặc lan tỏa và có thể hợp lại thành những vùng mất sắc tố kích thước lớn.
Bệnh bạch biến ảnh hưởng quan trọng về mặt thẩm mỹ, đặc biệt là ở những người có nền da bình
thường sậm màu. Người bệnh bạch biến thường cảm thấy tự ti trong giao tiếp xã hội hàng ngày.
Bạch biến điều trị có khó không?
Đây là một bệnh mạn tính và có xu hướng tái phát. Mục tiêu điều trị là làm ổn định tình trạng bệnh đang trong giai đoạn hoạt động, diễn tiến nhanh và làm phục hồi lại màu da ở những vùng đã bị mất sắc tố.
Hiện nay, tuy đã có rất nhiều phương pháp điều trị, nhưng việc điều trị bạch biến vẫn khá khó khăn, đáp ứng thường chậm, thay đổi theo từng bệnh nhân và khác nhau giữa những vùng da trên cùng cơ thể.
Việc điều trị đòi hỏi rất nhiều kinh nghiệm của người thầy thuốc.
Tìm hiểu thêm các phương pháp điều trị bạch biến tại đây.
2.Nguyên nhân gây ra bệnh bạch biến ?
- Nguyên nhân gây ra bệnh bạch biến hiện nay chưa được hiểu rõ. Người bệnh thường quan sát thấy hiện tượng mất sắc tố da sau các sự kiện như chấn thương, bệnh tật, bỏng nắng, stress tâm lý, hoặc thai kỳ,
nhưng hiện tại chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy các yếu tố này là nguyên nhân gây ra bệnh bạch biến. - Tần suất các bệnh tự miễn gia tăng rõ rệt ở người bệnh bạch biến và những người thân thuộc thế hệ thứ nhất của họ (anh chị em, cha mẹ, con cái…), gợi ý căn nguyên rối loạn tự miễn của bệnh.
- Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy những người được ghép tế bào gốc tạo máu tăng nguy cơ phát triển bệnh sau này. Ghép tế bào gốc tạo máu đồng loài và tế bào gốc từ tủy xương là những yếu tố nguy cơ độc lập của bệnh bạch biến. Cơ chế sinh bệnh ở những người này chưa rõ, có thể liên quan đến sự chuyển bệnh bạch biến từ người cho sang người nhận tế bào, tình trạng ức chế miễn dịch liên quan đến quá trình chuẩn bị ghép hoặc bệnh mảnh ghép chống kí chủ mạn tính.
- Nếu bạn đang gặp các vấn đề về sắc tố da hay nghi ngờ mình bị bạch biến, hãy đến phòng khám
Medcare để được các bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị nhé!
3. Bệnh bạch biến biểu hiện như thế nào ?
- Bệnh thường biểu hiện bằng những dát hoặc khoảng mất sắc tố không triệu chứng, màu trắng
như sữa hoặc phấn và không có biểu hiện của tình trạng viêm. - Sang thương có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và ở bất cứ đâu trên cơ thể, tập trung ở mặt và quanh các lỗ tự nhiên, vùng sinh dục và bàn tay. Kích thước của sang thương dao động từ vài milimet đến vài centimet và thường có bờ cong, giới hạn rõ, tách biệt với nền da bình thường xung quanh.
- Hiện tượng mất sắc tố có thể xảy ra với nhiều mức độ khác nhau về màu sắc. Các sang thương 3 màu với vùng màu trắng, màu nâu nhạt và vùng da bình thường thường gặp ở những người bệnh có nền da sẫm màu. Các sang thương 4 màu có thể có tình trạng tăng sắc tố quanh nang lông hay ở rìa sang thương, trong khi các sang thương 5 màu còn biểu hiện sắc xanh.
- Ngoài ra, ở vùng da bệnh thường thấy lông tóc mất màu. Tình trạng tóc bạc sớm có thể xảy ra ở những bệnh nhân bạch biến và trong gia đình của họ.
4. Bệnh bạch biến chẩn đoán như thế nào?
Việc chẩn đoán bệnh trong phần lớn trường hợp khá dễ dàng, chủ yếu dựa trên hình ảnh lâm sàng
của sang thương da: những dát mất sắc tố màu trắng đồng nhất, giới hạn rõ, rời rạc, bờ cong, bao
quanh bởi vùng da bình thường và không có hiện tượng viêm kèm theo. Các chi tiết trong bệnh
sử giúp ích cho chẩn đoán bao gồm:
- Tuổi khởi phát bệnh
- Các yếu tố hay sự kiện có thể đã xảy ra trước khi khởi phát bệnh
- Các triệu chứng đi kèm với sang thương da
- Tiến triển của sang thương theo thời gian
- Sự hiện diện của bệnh kèm theo
- Các thuốc đang sử dụng
- Tiền sử tiếp xúc hóa chất/nghề nghiệp
- Tiền căn gia đình bị bạch biến và các bệnh tự miễn khác
Ở những người có nền da bình thường sáng màu, có thể dùng đèn Wood để hỗ trợ chẩn đoán
bệnh. Dưới ánh sáng đèn Wood, vùng mất sắc tố có màu trắng xanh và giới hạn rõ.
Ngoài ra, dụng cụ soi da dermoscopy có thể giúp phân biệt các sang thương bạch biến tiến triển với các bệnh lý gây mất sắc tố tương tự. Trên dermoscopy, các dát bạch biến cho hình ảnh đặc trưng là các vùng còn lại sắc tố quanh nang lông và tình trạng dãn mạch, những hình ảnh này không có trong các rối loạn mất hoặc giảm sắc tố da khác.
Trong một số ít những trường hợp khó, có thể cần sinh thiết da để xác định chẩn đoán.
5.Bệnh bạch biến có lây không? Có di truyền không?
Như chúng ta đã biết, bạch biến không phải và bệnh truyền nhiễm và do đó nó không lây truyền từ người này sang người khác.
Tuy nhiên, nó có di truyền giữa các thế hệ trong gia đình hay không? Nếu cha/mẹ mắc bệnh, thì con cái của họ có nguy cơ mắc bệnh hay không?
Các nghiên cứu cho thấy, >30% người bệnh bạch biến có cha, mẹ, anh chị em ruột hoặc con cái cũng mắc bệnh bạch biến. Bạch biến cũng xảy ra ở cả 2 người trong những cặp sinh đôi cùng trứng. Nhiều khả năng bệnh được di truyền đa gen và được biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau.
Nguy cơ mắc bệnh ở con của những người bị bạch biến chưa được xác định rõ nhưng có thể <10%. Những gia đình có người bị bệnh tuyến giáp, đái tháo đường, rụng tóc từng vùng và bạch biến có nguy cơ mắc bệnh bạch biến cao hơn những gia đình khác.
6. Bệnh bạch biến và các bệnh lý mất sắc tố có sử dụng sản phẩm chăm sóc da được không ?
Như chúng ta đã biết, bệnh bạch biến chủ yếu liên quan đến sự mất các tế bào hắc tố ở lớp thượng
bì của da, dẫn đến suy giảm lượng sắc tố trong da và do đó làm giảm khả năng bảo vệ da khỏi tác
động của ánh nắng nhưng không ảnh hưởng đến các chức năng khác của làn da.
Vì vậy chăm sóc da ở bệnh nhân bạch biến liên quan chủ yếu đến vấn đề tránh nắng và sử dụng kem chống nắng. Ngoài ra, người bệnh bạch biến có thể tiến hành các bước skincare hàng ngày gồm như tẩy trang, rửa mặt, dưỡng ẩm, … giống như ở người bình thường.
7. Lối sống lành mạnh cho bệnh nhân bạch biến?
- Vì làn da của người bệnh bạch biến dễ bị tổn thương dưới ánh sáng mặt trời hơn rất nhiều so với người bình thường, cần bảo vệ làn da của bạn khỏi tác động của ánh nắng. Người bệnh nên chọn quần áo có thể che chắn nhiều diện tích da nhất có thể, và sử dụng các loại kem chống nắng phổ rộng, có khả năng chống nước với chỉ số SPF từ 30 trở lên.
- Để tăng cường hệ miễn dịch, người bệnh nên hạn chế tối đa stress trong cuộc sống hàng ngày. Sức khỏe tinh thần là rất quan trọng. Nếu bạn cảm thấy buồn, tự ti, thất vọng, hãy mạnh dạn chia sẻ với các bác sĩ, người thân và đặc biệt là những người bệnh bạch biến giống như bạn. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy những người giống mình trên các diễn đàn để kết nối và sẻ chia. Nó sẽ giúp bạn cảm thấy khá hơn rất nhiều đó.
- Ngoài ra, các chấn thương, vết thương như vết cắt, vết cào gãi, hay vết bỏng có thể kích thích xuất hiện các tổn thương bạch biến mới ở những vùng này, đây gọi là hiện tượng Koebner. Và cũng vì vậy, người bệnh không nên xăm, vùng da xăm có thể bị mất sắc tố và trở thành vùng da bạch biến mới sau khi xăm khoảng 10-14 ngày.
8. Trang điểm cho bệnh nhân bạch biến và mất sắc tố ?
Có thể nói, vấn đề thẩm mỹ là vấn đề chủ yếu mà các bệnh nhân bạch biến quan tâm. Như vậy, song song với việc điều trị bệnh và trong thời gian chờ các phương pháp điều trị phát huy hiệu quả, người bệnh có thể sử dụng các sản phẩm giúp che khuyết điểm để cho màu da trở nên đồng đều giữa vùng da bệnh và vùng da bình thường. Vậy nên lựa chọn những sản phẩm như thế nào?
Để đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên:
- Lựa chọn các sản phẩm có khả năng chống nước.
- Nếu muốn màu da vùng bệnh tồn tại trong một khoảng thời gian dài hơn, người bệnh nên lựa
chọn những sản phẩm self-tanner hoặc nhuộm da. Các sản phẩm này cho hiệu quả kéo dài hơn việc trang điểm. - Bạn muốn che các đốm trắng? Thuốc nhuộm da là một lựa chọn tốt đóChọn các sản phẩm self-tanner có chứa dihydroxyacetone.
- Đa số bệnh nhân có thể có một vẻ ngoài tự nhiên với những sản phẩm trên.
9. Liệu pháp ánh sáng điều trị mất sắc tố và bạch biến?
Liệu pháp ánh sáng với UVB phổ hẹp đã được chứng minh có thể làm ngưng hoặc chậm tiến triển của bệnh bạch biến hoạt động. Hiệu quả có thể cao hơn khi kết hợp liệu pháp với corticosteroids hoặc các thuốc ức chế calcineurin. Có thể mất từ 1 đến 3 tháng trước khi người bệnh có thể nhận thấy được hiệu quả điều trị, và có thể cần từ 6 tháng hoặc nhiều hơn để hiệu quả đạt cao nhất.
Kết hợp sử dụng psoralen và liệu pháp ánh sáng: Phương pháp điều trị này kết hợp việc sử dụng
một chất tên là psoralen với liệu pháp ánh sáng để giúp các khoảng mất sắc tố trở lại màu da bình
thường. Sau khi người bệnh sử dụng psoralen qua đường uống hoặc qua đường bôi, người bệnh
được chiếu tia UVA. Phương pháp này dù hiệu quả nhưng khó áp dụng hơn và đã được thay thế
bằng các phương pháp khác trong thực hành lâm sàng của nhiều nước trên thế giới, như liệu pháp
UVB.
10. Các loại thức ăn nên dùng ở bệnh nhân bạch biến?
Hiện này, vẫn chưa có một “chế độ ăn cho bệnh nhân bạch biến” được chứng minh có hiệu quả
rõ rệt giúp cải thiện bệnh. Người bệnh bạch biến nên có một chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất và bổ
sung đủ nước cho cơ thể. Và cũng như các rối loạn liên quan đến tự miễn khác, người bệnh có thể
có lợi khi sử dụng những loại thức ăn có tác dụng tăng cường sức khỏe của hệ miễn dịch như các
loại thức ăn có chứa các hóa chất thực vật (phytochemicals), beta-carotene, và các chất chống
oxy hóa.
Sau đây là một số loại thức ăn mà nhiều người bệnh bạch biến đã cho biết là có ích cho tình trạng
bệnh của họ:
- Chuối
- Táo
- Các loại rau xanh, như cải xoăn hoặc xà lách romaine
- Đậu gà, còn gọi là đậu garbanzo
- Các loại rau củ, đặc biệt là củ dền, cà rốt, củ cải đỏ
- Quả sung và quả chà là
11. Bệnh da mất sắc tố và bạch biến có cần chống nắng không?
Khi bạn mắc bệnh bạch biến, việc bảo về làn da của bạn khỏi tác động của ánh nắng rất quan trọng. Làn da của bạn đã mất đi màu sắc tự nhiên bình thường và có thể bị phỏng nắng dễ dàng, điều này thậm chí còn làm bệnh diễn tiến nặng hơn sau đó. Việc tiếp xúc nhiều với ánh nắng cũng làm tăng sự tương phản giữa vùng da bình thường và vùng da bị mất sắc tố do bạch biến, làm trầm trọng thêm mối lo về mặt thẩm mỹ.
Sau đây là một số điều bạn có thể làm để bảo vệ mình khỏi ánh nắng:
- Kem chống nắng: Nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên, bôi ở tất cả vùng da phơi bày ánh sáng trên cơ thể. Dùng kem chống nắng ngay cả trong những ngày nhiều mây hoặc âm u, và cả trong lúc lái xe vì tia UV có thể xuyên qua mây và cửa sổ xe hơi.
- Quần áo chống nắng: Quần áo dày và có màu sắc, đặc biệt là quần áo tối màu có khả năng bảo vệbạn tốt hơn khỏi tác động của tia cực tím. Ví dụ, một chiếc áo dài tay bằng vải denim cho chỉ số SPF 1,700. 1 chiếc áo thun trắng cho khả năng bảo vệ kém hơn, với chỉ số SPF khoảng 7, trong khi áo thun màu xanh lá có thể cho chỉ số SPF là 10.
12. Các bệnh mất sắc tố có gây nguy hiểm không?
Các bệnh lý gây mất hoặc giảm sắc tố làm cho vùng da bệnh nhạt màu hơn màu da tổng thể của bệnh nhân.
Điểm chung của các bệnh lý này là đều do sự thiếu hụt melanin ở vùng da bệnh.
Các nguyên nhân thường gặp nhất gây mất hoặc giảm sắc tố da là: bạch tạng, bạch biến, vảy phấn
trắng, lang ben, lichen xơ hóa..
Một số bệnh nhân bị mất sắc tố ở da có nguy cơ bị ung thư da cao hơn người bình thường. Điều này đặc biệt rõ ở những người mắc bệnh bạch tạng. Trong trường hợp này, làn da dễ tổn thương dưới tác động của tia UV hơn bình thường.
Bản thân bệnh lichen xơ hóa không gây ung thư da. Nhưng tình trạng sẹo nặng gây ra do bệnh có thể ung thư hóa.
13. Bệnh nhân bạch biến có thể mắc các bệnh lý tiềm ẩn gì?
- Bệnh bạch biến đã được nghiên cứu cho thấy có liên quan đến các rối loạn tự miễn.
- Rối loạn tự miễn hay Bệnh tự miễn được hiểu là khi hệ miễn dịch của cơ thể tự tấn công các mô và cơ quan của chính nó.
- Ở người bệnh bạch biến, hệ miễn dịch có vai trò trong việc tự tấn công các tế bào sắc tố (melanocyte) trong da. Khoảng 15 đến 25% bệnh nhân bạch biến cũng mắc ít nhất một bệnh tự miễn khác đồng thời, đặc biệt là các bệnh tuyến giáp tự miễn, viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường type 1, vảy nến, thiếu máu ác tính, bệnh Addision, lupus ban đỏ hệ thống, bệnh celiac, bệnh Crohn, hoặc viêm loét đại tràng.
- Khi không có bệnh tự miễn khác kèm theo, nhìn chung, bệnh bạch biến không ảnh hưởng nhiều đến tình trạng sức khỏe chung của bệnh nhân. Tuy nhiên, mối lo về mặt thẩm mỹ là vấn đề chính ở những người mắc bệnh bạch biến.
Nếu bạn đang gặp các vấn đề về sắc tố da hay nghi ngờ mình bị bạch biến, hãy đến phòng khám Medcare để được các bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị nhé!
14.Tổng quan các tiến bộ trong điều trị bệnh bạch biến hiện nay
Bạn có thể tham khảo bảng mô tả bên dưới về các tiến bộ hiện nay trong điều trị bệnh bạch biến
Chú thích: Bệnh bạch biến là một bệnh lý da mất sắc tố phổ biến trên thế giới. Như tóm tắt trên, nguyên nhân bệnh bạch biến hiện chưa biết rõ. Các nguyên nhân được giả định hiện nay là tình trạng stress oxy hoá và tiến trình tự miễn dịch (hệ miễn dịch cơ thể tự chống lại bản thân cơ thể). Điều này khiến cho tế bào sắc tố (là những tế bào tạo nên màu da) bị suy giảm chức năng và phá huỷ
Nếu bạn đang gặp phải các vấn đề về sắc tố da nói chung hoặc mất sắc tố da, trắng da do nguyên nhân bất kỳ nói riêng, hãy liên hệ Đơn vị nghiên cứu và điều trị bạch biến của Medcare qua Hotline: 0931 888 115 hoặc bấm tại đây để được thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả nhất nhé.
