Bớt bẩm sinh: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Mỗi vết bớt bẩm sinh đều mang một câu chuyện riêng – có người xem đó là “dấu hiệu đặc biệt”, nhưng cũng có người cảm thấy mất tự tin khi bớt xuất hiện ở vùng da dễ thấy như mặt, cổ hay tay chân.

Về bản chất, bớt bẩm sinh là rối loạn sắc tố da do sự tập trung bất thường của tế bào hắc tố (melanin) hoặc mạch máu trong quá trình phát triển của thai nhi.

Dù phần lớn là lành tính, một số loại bớt có thể tăng kích thước, đậm màu theo thời gian hoặc ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý.

Trong bài viết này, Medcare sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân hình thành, các dạng bớt thường gặp và những phương pháp điều trị hiện đại – từ laser y khoa, công nghệ quang học đến giải pháp tái tạo sắc tố da – để bạn có thể lấy lại làn da đều màu và tự tin hơn mỗi ngày.

Bớt bẩm sinh là gì?

Bớt bẩm sinh là tình trạng một vùng da có màu sắc khác biệt so với vùng da xung quanh, thường xuất hiện ngay khi trẻ chào đời hoặc trong vài tuần đầu đời.
Phần lớn các bớt này lành tính, không gây tổn hại đến sức khỏe nhưng có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ, đặc biệt khi nằm ở vùng mặt, cổ hoặc tay chân.

Bớt bẩm sinh có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, với màu sắc, kích thước và hình dạng khác nhau.
Tùy thuộc vào nguyên nhân, bớt được chia thành hai nhóm chính:

• Bớt sắc tố : do sự tăng sinh bất thường của tế bào hắc tố (melanin) trong da, thường có màu nâu, đen hoặc xám xanh.
• Bớt mạch máu: do giãn hoặc tăng sinh các mao mạch nhỏ dưới da, thường có màu đỏ, tím hoặc hồng.

Đa số bớt sẽ giảm dần theo thời gian, nhưng một số loại có thể lan rộng hoặc đậm màu hơn nếu không được theo dõi.
Vì vậy, khám và đánh giá sớm tại cơ sở da liễu uy tín sẽ giúp xác định loại bớt, hướng điều trị phù hợp và phòng ngừa biến chứng thẩm mỹ sau này.

Nguyên nhân gây ra bớt bẩm sinh

Bớt bẩm sinh (hay còn gọi là chàm bẩm sinh, bớt sắc tố, u sắc tố) là tình trạng rối loạn sự phát triển của tế bào da trong giai đoạn thai kỳ, khiến một vùng da có màu sắc khác biệt so với da xung quanh.

Hiện nay, chưa có kết luận chính xác về nguyên nhân cụ thể gây ra bớt bẩm sinh. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy tình trạng này liên quan đến sự đột biến gen nhẹ hoặc sự phân bố không đều của tế bào hắc tố (melanocytes) trong quá trình hình thành da của thai nhi.
👉 Vì vậy, bớt bẩm sinh không phải là bệnh di truyền, và không liên quan đến sức khỏe hay chế độ ăn uống của mẹ bầu như nhiều người vẫn nghĩ.

Một số quan điểm cũ cho rằng bớt bẩm sinh xuất hiện do mẹ bầu căng thẳng, ăn uống không kiêng cữ hoặc chạm tay vào bụng khi mang thai, nhưng các nghiên cứu y khoa hiện đại đã bác bỏ hoàn toàn giả thuyết này.

Điều cần lưu ý là:

• Bớt xuất hiện ngay khi trẻ chào đời hoặc vài tuần sau sinh được xem là bớt bẩm sinh thật sự.
• Bớt xuất hiện muộn hơn (sau vài tháng hoặc vài năm) có thể là bớt mắc phải hoặc rối loạn sắc tố da, cần được bác sĩ da liễu chẩn đoán phân biệt để điều trị chính xác.

Theo bác sĩ Da liễu Medcare:
“Hầu hết các bớt bẩm sinh đều lành tính, nhưng nếu bớt thay đổi màu sắc, kích thước nhanh hoặc nổi gồ, cần thăm khám sớm để loại trừ nguy cơ u sắc tố ác tính và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.”

Các loại bớt bẩm sinh thường gặp

1. Bớt dát cà phê sữa (Café-au-lait)

Là những vết sắc tố màu nâu nhạt giống màu cà phê sữa, có giới hạn rõ ràng và thường xuất hiện một hoặc nhiều vùng trên cơ thể. Chúng có thể xuất hiện từ lúc sinh hoặc sau vài tháng sau sinh. Để điều trị loại bớt này, laser là phương pháp phổ biến và hiệu quả, không gây đau đớn và không để lại sẹo. Thường cần tiến hành nhiều buổi điều trị và khả năng tái phát sau khi điều trị cũng có thể xảy ra.

2. Bớt Spillus

Bớt spilus là một dạng tăng sắc tố trên da khá phổ biến. Thường thì bớt spilus bắt đầu xuất hiện ban đầu dưới dạng một vùng da màu cà phê sữa (cafe-au-lait spot) và sau đó có thể phát triển thành nhiều đốm tăng sắc tố hơn theo thời gian. Hiện vẫn chưa rõ ràng về cơ chế bệnh lý của bớt spilus.

3. Bớt Ota

Những vùng màu xanh đen hoặc nâu xám xuất hiện một bên và phân bố theo dây thần kinh mặt như vùng gò má, má, quanh mắt, trán,… Thường gặp từ khi mới sinh và thường phổ biến hơn ở phụ nữ. Để điều trị loại bót này, phương pháp laser sắc tố thường mang lại kết quả rất tốt, không gây đau đớn và không để lại sẹo.

4. Bớt Ito

Tổn thương màu xanh xám ở vùng vai và cánh tay có các đặc điểm tương tự nevus ota. Điều trị bằng laser cho kết quả rất tốt, tương tự như khi điều trị nevus ota.

5. Bớt xanh (Blue nevus)

Bót này là một loại tổn thương sắc tố lành tính, có màu xanh đen và thâm sâu trong da. Đối với loại bót này, các phương pháp điều trị laser sắc tố thường cho kết quả khá tốt.

6. Bớt Becker

Bớt có thể được xem là bẩm sinh hoặc xuất hiện sau sinh, với đặc điểm là các dát hoặc mảng màu nâu nhạt, thường có lông đậm màu trên bề mặt. Thường xuất hiện ở một bên của vai, cánh tay và thân. Bớt thường phổ biến ở nam giới và đối tượng thanh niên. Điều trị bớt bằng laser triệt lông và laser sắc tố đem lại hiệu quả cao, mà không gây đau đớn và không để lại sẹo.

Các phương pháp loại bỏ bớt bẩm sinh hiệu quả

1. Điều trị bằng laser

Liệu pháp Laser – Ánh sáng, được thực hiện bởi bác sĩ Da liễu, là một phương pháp hiệu quả để cải thiện hầu hết các loại bót, bao gồm cả bót sắc tố và bót mạch máu, thông qua việc sử dụng các thiết bị phù hợp và kỹ thuật chính xác.

Cơ chế của liệu pháp này là sử dụng chùm tia laser – ánh sáng có năng lượng cao để loại bỏ hạt sắc tố da hoặc phá hủy các mạch máu bất thường. Thường thì việc điều trị bằng laser từ sớm mang lại hiệu quả tốt hơn so với việc chờ đợi và điều trị muộn.

Đối với bệnh nhân, thường cần một số liệu trình trước khi nhận thấy hiệu quả điều trị. Sau quá trình điều trị, da có thể trở nên ửng đỏ hoặc nề nhẹ tạm thời, nhưng điều này sẽ qua đi.

2. Điều trị bằng thuốc

Có một số loại thuốc uống và thuốc thoa có thể cải thiện một số trường hợp bớt mạch máu, bao gồm beta-blocker để hỗ trợ thu nhỏ các mạch máu và corticosteroid có khả năng teo nhỏ một phần các mạch máu bất thường.

Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, quá trình sử dụng các loại thuốc này cần tuân thủ đúng liều lượng và theo hướng dẫn của bác sĩ.

3. Điều trị bằng phương pháp phẫu thuật

Một số trường hợp bớt bẩm sinh có thể được điều trị thành công thông qua phẫu thuật cắt bỏ. Thủ thuật này thường được thực hiện tại các phòng khám Da liễu chuyên môn hoặc các cơ sở y tế uy tín.

Quá trình cắt bỏ bớt có thể yêu cầu một hoặc vài liệu trình, tùy thuộc vào kích thước của bớt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tồn tại nguy cơ xuất hiện sẹo xấu.

 Kết luận

Bớt bẩm sinh là một biểu hiện lành tính của da, hình thành trong quá trình phát triển của thai nhi. Phần lớn các trường hợp không ảnh hưởng đến sức khỏe, tuy nhiên, một số loại bớt sắc tố hoặc bớt mạch máu có thể thay đổi theo thời gian – đậm màu hơn, lan rộng hoặc gây mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh.

Nếu bạn đang gặp tình trạng bớt bẩm sinh hoặc rối loạn sắc tố da, hãy đến Medcare để được bác sĩ da liễu chuyên sâu thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị cá nhân hóa qua Hotline 0845.115.115 hoặc 0931.888.115.