Bạch biến là một bệnh lý tự miễn khá phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng mất sắc tố da khiến các vùng da bị trắng hơn so với bình thường. Tuy nhiên, ít người biết rằng bạch biến không chỉ ảnh hưởng đến da, mà còn có thể tác động đến mắt, tai và tóc, vì những cơ quan này đều chứa tế bào hắc tố (melanocyte) – tế bào chịu trách nhiệm tạo sắc tố.
Khi bạch biến ảnh hưởng đến mắt, người bệnh có thể gặp phải những thay đổi nhỏ nhưng quan trọng, như thay đổi màu mắt, thị lực hoặc tình trạng viêm nhiễm. Các bác sĩ Medcare khuyến cáo người mắc bạch biến nên khám mắt định kỳ để phát hiện sớm và phòng ngừa biến chứng.
Nội dung bài viết
ToggleVì sao bạch biến có thể ảnh hưởng đến mắt?
Tế bào hắc tố không chỉ quyết định màu da mà còn giữ vai trò bảo vệ mắt khỏi tia cực tím (UV) và chống viêm nhiễm nội nhãn. Khi các tế bào này bị phá hủy bởi phản ứng tự miễn, mắt mất đi hàng rào bảo vệ tự nhiên, dễ bị tổn thương hơn.
Một số ảnh hưởng có thể gặp ở mắt khi mắc bạch biến gồm:
1. Thay đổi màu mắt:
Màu mắt của con người được quyết định bởi lượng melanin trong mống mắt. Người có nhiều melanin hơn sẽ có mắt nâu hoặc đen, còn người có ít melanin thì mắt sáng hơn (xanh, xám).
Ở người mắc bạch biến, màu mắt có thể thay đổi dần hoặc xuất hiện mảng sáng không đều, giống như “đốm bạch biến” trong mắt.
2. Giảm thị lực
Dù hiếm gặp, nhưng bạch biến vẫn có thể ảnh hưởng đến võng mạc – nơi chứa các tế bào cảm quang quan trọng giúp mắt nhìn rõ. Khi các tế bào này bị ảnh hưởng, thị lực có thể giảm nhẹ hoặc biến đổi trong điều kiện ánh sáng yếu.
3. Viêm màng bồ đào (Uveitis)
Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất liên quan đến bạch biến và mắt. Viêm màng bồ đào xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào sắc tố trong màng bồ đào, gây ra:
- Đau hoặc đỏ mắt
- Nhạy cảm với ánh sáng
- Mờ mắt, xuất hiện “phao nổi” trước tầm nhìn
Nếu không điều trị, viêm màng bồ đào có thể dẫn đến sẹo võng mạc, tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể.
Bác sĩ thường chỉ định thuốc chống viêm steroid tại chỗ và theo dõi mắt chặt chẽ để tránh tổn thương vĩnh viễn.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ bạch biến ảnh hưởng đến mắt
- Bạch biến ở vùng mặt hoặc quanh mắt: có khả năng cao ảnh hưởng đến mống mắt.
- Bệnh tự miễn khác đi kèm như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, Hashimoto.
- Tuổi trẻ & di truyền: người có tiền sử gia đình mắc bạch biến dễ bị tổn thương sắc tố toàn thân hơn.
Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ này, nên khám mắt định kỳ tại cơ sở chuyên khoa da liễu hoặc mắt để được theo dõi song song.
Các biến chứng bạch biến khác ngoài mắt
Ngoài ảnh hưởng đến mắt, bệnh bạch biến còn có thể tác động đến:
- Thính giác: do tổn thương tế bào sắc tố trong tai trong.
- Tóc và lông: gây tóc bạc sớm, rụng lông mày hoặc lông mi.
- Tâm lý: người bệnh dễ mặc cảm, tự ti, hoặc căng thẳng kéo dài.
Cách điều trị bạch biến khi có tổn thương mắt
Hiện chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát tốt tiến triển bệnh và bảo vệ thị lực.
Một số hướng điều trị được bác sĩ Medcare khuyến nghị:
- Thuốc bôi hoặc thuốc uống theo toa: Tacrolimus, Ruxolitinib, hoặc Corticoid giúp kiểm soát viêm.
- Liệu pháp ánh sáng (Excimer Laser, UVB hẹp dải): kích thích tái tạo tế bào sắc tố quanh mắt.
- Cấy ghép tế bào sắc tố (EPIVINCELL, EPIGRAFT): dành cho trường hợp mất sắc tố diện rộng hoặc tái phát nhiều lần.
- Điều chỉnh lối sống: giảm stress, bổ sung vitamin D, B12, kẽm, đồng; tránh phơi nắng quá mức.
Nguyên nhân bệnh bạch biến
Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh bạch biến vẫn chưa được biết, nhưng sự kết hợp của các yếu tố bao gồm di truyền, tự miễn, căng thẳng, tổn thương da và tiếp xúc với hóa chất có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh bạch biến.
- Di truyền : Trong một số trường hợp, bệnh bạch biến có tính chất di truyền trong gia đình. Các chuyên gia đã tìm thấy mối liên hệ giữa một số bất thường di truyền và khả năng mắc bệnh bạch biến cao hơn. Người ta ước tính khoảng 30% những người mắc bệnh bạch biến có tiền sử gia đình mắc bệnh này.
- Tự miễn: Những người mắc bệnh tự miễn, như bệnh vẩy nến, lupus ban đỏ, Hashimoto, viêm khớp dạng thấp, bệnh tiểu đường type 1 hoặc suy giáp, có nhiều khả năng phát triển bệnh bạch biến. Các nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng hệ thống miễn dịch của bệnh nhân bạch biến phát triển các kháng thể phá hủy các tế bào sắc tố da.
- Tác nhân môi trường : Nghiên cứu cho thấy một số yếu tố hoặc hoàn cảnh bên ngoài nhất định có thể kích hoạt sự phát triển của bệnh bạch biến ở những người có yếu tố di truyền đối với bệnh da này, các yếu tố có thể gặp như bỏng nắng, căng thẳng, chấn thương da và tiếp xúc với chất độc hoặc hóa chất mạnh. Những tác nhân này cũng có thể khiến tình trạng bệnh bạch biến hiện tại trở nên trầm trọng hơn.
Kết luận
Bệnh bạch biến không chỉ gây mất sắc tố da mà còn ảnh hưởng đến các cơ quan khác như mắt, nơi có nhiều tế bào hắc tố quan trọng.
Việc theo dõi, điều trị sớm và phối hợp đa phương pháp giúp bệnh nhân duy trì thị lực, phục hồi sắc tố và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Nếu bạn đang lo lắng về bạch biến quanh mắt hoặc các thay đổi bất thường về thị lực, hãy đến phòng khám Medcare để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám – chẩn đoán – điều trị toàn diện.
Câu hỏi thường gặp
Không, tuy nhiên nếu viêm màng bồ đào không được điều trị sớm có thể làm giảm thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Có thể cải thiện nếu điều trị sớm bằng thuốc hoặc liệu pháp ánh sáng.
Chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ da liễu, vì vùng da quanh mắt rất nhạy cảm.
Có. Đây là biến chứng cần được theo dõi sát để tránh sẹo hoặc tổn thương võng mạc.
Có yếu tố di truyền, nhưng không phải tất cả người mang gen đều bị bệnh hoặc ảnh hưởng đến mắt.